Pozycja „Rysopis kapłana. Wizerunek księdza w kulturze polskiej w XXI wieku” została wydana przez Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium” oraz Wschodnią Fundację Kultury „Akcent”. To zbiór 12 tekstów, na które złożyły się wypowiedzi księży z całej Polski, zajmujących się literaturą, sztuką i nauką. Książka jest wynikiem ankiety, do której duchownych zaprosił kwartalnik „Akcent”. Patronat nad publikacją objął "Gość Niedzielny".  

W dyskusji, którą 19 marca prowadził o. Tomasz Dostatni OP, uczestniczyli: dr hab. Beata Kucia-Guściora, ks. prof. Jerzy Szymik, Łukasz Janicki z redakcji „Akcent” oraz Krzysztof Szulej, dyrektor ZSO nr 4. W spotkaniu brał udział także abp Wojciech Polak, prymas Polski, abp Stanisław Budzik, metropolita lubelski, dyrektor wydawnictwa „Gaudium” – ks. Marek Szymański i rektor Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Lublinie – ks. Jarosław Marczewski. Dr hab. Beata Kucia-Guściora podczas promocji książki 'Rysopis kapłana'.
Gość Lubelski

Łukasz Janicki podkreślił, że temat księży, ze względu na przynależność do instytucji, bardzo dzieli społeczeństwo. – To temat w pewnym sensie kontrowersyjny, zobowiązuje do opowiedzenia się – mówił. Jego zdaniem wizerunek księdza należy do zagadnień kultury, dlatego „Akcent” zrobił ankietę na temat wizerunku księży.

Ks. prof. Jerzy Szymik stwierdził natomiast, że wizerunek jest drugorzędny wobec prawdy. – Dla mnie fundamentem jest to, jaki wizerunek kapłan ma u Boga, nie negując innego wizerunku. Interesuje mnie bardziej wizerunek u Boga, bogobojność – podkreślił.

Dr hab. Beata Kucia-Guściora z KUL podkreśliła, że książkę przeczytała jednym tchem. – To książka zdecydowanie ciekawsza niż książki prawnicze – żartowała. Stwierdziła, że publikacja jest wyjątkowo cenna ze względu na fakt, że jej autorami są księża, a jej adresatami duchowni i świeccy. Zauważyła, że teksty w niej zawarte charakteryzuje szczerość przemyśleń, dosadność i precyzja wypowiedzi. Krytyka, ale i szukanie antidotum. – Księża autorzy znaleźli własną, oryginalną drogę kapłańską, samorealizacji siebie – wyjaśniała. Przed lekturą książki sama zadała sobie pytanie: „jak ja postrzegam księdza”. – Subiektywnie, a znam wielu księży. Czy można wydać kompletny sąd? A pytanie: „jaki powinien być ksiądz?” może być wysuwaniem pobożnych życzeń, a nie konfrontowaniem się ze złożonością życia ludzkiego – podkreślała. Zwróciła również uwagę na zagadnienie autentyczności i profesjonalizmu księży.

Krzysztof Szulej, dyrektor ZSO nr 4 analizował wizerunek księdza z perspektywy szkoły, jako miejsca, w którym od niemal trzydziestu lat odbywają się regularnie lekcje religii. Nakreślił najpierw sytuację uczniów, do których przychodzi ksiądz – katecheta. Jego zdaniem, to osoby, które nawet w 70 proc. nie chodzą do kościoła na niedzielną Mszę św. To nie tylko wynik naśladowania rodziców, ale także świadomych wyborów. Szkoła dzisiaj jawi się raczej jako teren misyjny. Co powinien ksiądz katecheta w takich warunkach? Po pierwsze uprawiać dialog, a nie wygłaszać monolog. Umieć współpracować z grupą, poznać ucznia zanim zacznie go pouczać. Posługiwać się językiem zrozumiałym dla uczniów – wyliczał. Zauważył, że dla wielu widok księdza - mężczyzny dziwnie ubranego, możliwość oglądania go z bliska i słuchania go – to rzeczywistość, jaką daje dziś w zasadzie jedynie szkoła, bo młody człowiek rzadko chodzi do kościoła i rzadko rozumie kazania. – W dobie wirtualizacji relacji międzyludzkich katecheza jest okazją, by się spotkać i rozmawiać o rzeczach ważnych i istotnych. Tym bardziej, gdy ksiądz katecheta włączy się w życie szkoły, zaangażuje na miarę swoich umiejętności i zainteresowań – kontynuował. Podkreślił, że ksiądz katecheta ma również obowiązki jak każdy inny nauczyciel, jednak niektórzy księża je lekceważą, co też negatywnie wpływa na wizerunek.

Następnie głos zabrał abp Wojciech Polak, metropolita gnieźnieński i prymas Polski. Podziękował za książkę i pogratulował jej twórcom pomysłu. Abp Wojciech Polak podczas promocji książki 'Rysopis kapłana'.
Gość Lubelski

Do wypowiedzi został w dalszej kolejności wywołany prof. Jerzy Bartmiński. Ten podkreślił, że w jego rodzinie są księża. I mimo, że jedną z córek chrzcił sam ks. Blachnicki, to ta przestała chodzić do kościoła, bo zraziły ją kazania księży. Prof. Bartmiński, były prorektor UMCS podkreślił w związku z tym faktem to, by księża „mówili językami” – i wcale nie chodziło o języki obce. Za wzór postawił nieżyjącego już zakonnika i naukowca – o. prof. Leona Dyczewskiego. – Mówił językiem liturgii, nauki, mówił językiem, jakim mówi się przy kawie – to tylko wzmacniało świadectwo jego kapłańskiego życia – podkreślał Bartmiński.

  o. Tomasz Dostatni, abp Stanisław Budzik, abp Wojciech Polak, ks. prof. Jerzy Szymik. ks. Rafał Pastwa /Foto Gość Głos zabrał również Bogusław Wróblewski, naczelny „Akcentu”, dopowiadając, że pismo od zawsze ceniło sobie zwłaszcza zagadnienia kultury. Nie zgodził się z ks. prof. Szymikiem, że wizerunek księdza przed Bogiem jest ważniejszy niż ten w oczach ludzi, którzy chcą, by ksiądz był pośród nich, i słuchał, i starał się rozumieć.

Szef lubelskiego „Gościa Niedzielnego” zauważył natomiast, że z perspektywy nauki o mediach należy brać pod uwagę zjawisko medialnej kreacji rzeczywistości, a nawet trend, który można określić mianem „wiary kreowanej medialnie”. – Nie powinno się przeciwstawiać wizerunku księdza u Boga, o czym mówił ks. prof. Szymik, wizerunkowi księdza we współczesnej kulturze. Należy raczej dbać o jedno i drugie – stwierdził. Zasugerował redakcji „Akcentu”, aby ta pomyślała nad kontynuacją ankiety, poszerzonej o zagadnienie „wizerunku duchownych w nowych mediach, który tworzą sami księża”.

Na zakończenie ożywionej dyskusji głos zabrał abp Stanisław Budzik. Przywołał słowa, jakie na obrazku prymicyjnym umieścił młody ks. Joseph Ratzinger: „Nie jesteśmy panami waszej wiary, lecz sługami waszej radości”. Podkreślił, że temat radości jest również obecny we wszystkich najważniejszych dokumentach papieża Franciszka. Zapowiedział przy tej okazji, że wraz z delegacją KUL w związku ze stuleciem uniwersytetu uda się w pielgrzymkę do Rzymu: do grobu św. Jana Pawła II, papieża Franciszka oraz być może na spotkanie z Benedyktem XVI, któremu delegacja zechce wręczyć kolejny tom „Opera Omnia”, właśnie poświęcony teologii kapłaństwa w języku polskim.

Autorami tekstów do książki „Rysopis kapłana” są: ks. Alfred M. Wierzbicki, Tomasz Dostatni OP, ks. Jan Sochoń, Wacław Oszajca SJ, ks. Krzysztof Guzowski, ks. Jerzy Szymik, ks. Andrzej Luter, ks. Edward Walewander, ks. Janusz Kozłowski, ks. Andrzej Draguła, ks. Andrzej Wierciński i ks. Jerzy Sikora. Wstęp do książki napisał abp Stanisław Budzik, posłowie przygotował Łukasz Janicki.