W sali Rady Wydziału Humanistycznego UMCS odbyło się spotkanie poświęcone ważnej publikacji pracowników Instytutu Filologii Polskiej tego uniwersytetu. Mowa o tomie „Praca ludzka w perspektywie interdyscyplinarnej”. Książka jest formą upamiętnienia Andrzeja Bączkowskiego, pracownika Wydziału Prawa i Administracji UMCS, działacza społecznego oraz ministra pracy, zasłużonego zarówno dla nowego sposobu myślenia o pracy, jak i szukania praktycznych form jej organizacji.

Jak wskazał jeden ze współautorów dzieła prof. Arkadiusz Bagłajewski - przy tworzeniu książki zaproszono do współpracy wiele osób z różnych dziedzin, m.in. filozofów, samorządowców, polityków czy praktyków tematu. Wszystko po to, aby pokazać szeroką gamę świadectw i wiele różnych punktów widzenia. Każde spojrzenie autora na zjawisko pracy jest cząstkowe, a dopiero złożenie tego w całość pozwala na pokazanie szerokiego spektrum zagadnienia. Przez to, że każdy autor patrzy ze swojej perspektywy na zjawisko pracy, tom umożliwił integrację wielu środowisk.

Prof. Stanisław Michałowski, rektor UMCS, który jest autorem rozdziału dotyczącego pracy w kontekście systemu kształcenia w Polsce dodał, że obecnie nastąpiła redefinicja słowa praca i ewolucja w postrzeganiu jej roli. Zmieniło się podejście ludzi - książka poświęcona takiemu zagadnieniu stanowi więc wartość samą w sobie.

Redaktorzy publikacji wyszli z założenia, że procesy pracy angażują różne podmioty: pracodawców i pracobiorców, związki zawodowe i państwo z całą siecią jego instytucji, organa samorządowe i organizacje pozarządowe. A w związku z tym pojęcie pracy jest uwikłane w konflikty interesów i dialektyczne przeciwieństwa: towaru rynkowego i wartości ludzkiej, reprodukcji i twórczości, posłuszeństwa i wolnego wyboru, tego, co prywatne i tego, co ma walor społeczny. Podmioty te mają prawo i powinność mówić własnym głosem, ich stosunek do problemu pracy musi być silnie zróżnicowany, a wspólnym zadaniem jest poszukiwanie między nimi względnej równowagi i harmonizacji, jednak zawsze z preferencją dla czynnika ludzkiego, to znaczy z akcentem na personalny wymiar pracy, na jej widzenie z perspektywy pojedynczego człowieka, jego potrzeb i jego godności jako pracownika.

Zainicjowana po przewrocie politycznym w roku 1989 transformacja ustrojowa radykalnie przeorała rynek pracy, wprowadzając w miejsce socjalistycznego nakazu zatrudnienia liberalne reguły kapitalistyczne. U progu XXI w. powstały nowe technologie, nowe formy organizacji pracy, nowe zawody, wkroczyła robotyzacja i komputeryzacja, pojawiła się nowa filozofia pracy typowa dla społeczeństwa konsumpcyjnego i informacyjnego, „społeczeństwa bez pracy”. Ostatnich kilka lat to z kolei przechodzenie od rynku pracodawcy do rynku pracownika. Zmiany tego typu nie dotyczą tylko naszego kraju, przeciwnie, mają zasięg europejski i międzynarodowy, jak podkreśla w książce prof. Jerzy Bartmiński.

Drugi dział w tomie otwiera z kolei tekst prof. Stanisława Michałowskiego, z którego inicjatywy w polu zainteresowań autorów znalazły się także problemy pracy w kontekście polskiego systemu edukacji. Trzeci, najobszerniejszy dział książki jest poświęcony pracy w świetle literatury pięknej i publicystyki. Znalazły się tu prace literaturoznawców nawiązujące do wciąż aktualnych myśli klasyków: Cypriana Norwida, Elizy Orzeszkowej, Bolesława Prusa i Stanisława Brzozowskiego, jak też autorów bliższych czasowo i całkiem współczesnych. Czwarty blok ma charakter językoznawczy i przynosi rekonstrukcję obrazów pracy w polszczyźnie ogólnej i ludowej oraz cztery studia wychodzące już poza obręb języka polskiego.