Czy anioły z Kaplicy Trójcy Świętej zastąpią lubelskiego koziołka?

ks. Rafał Pastwa

publikacja 27.07.2018 14:16

Być może to archaniołowie staną się symbolem Lublina. Na bezcennych malowidłach są posłańcami Chrystusa, którzy mają za zadanie strzec miasto i świat.

Czy anioły z Kaplicy Trójcy Świętej zastąpią lubelskiego koziołka? Freski z aniołami są bezcennym skarbem Lublina. Henryk Przondziono /Foto Gość

Według nieoficjalnych informacji, lubelski artysta Jarosław Koziara przygotowuje instalację, na którą złożą się postaci trzech aniołów strzegących miasta. Nie wiadomo, gdzie owi strażnicy będą umieszczeni na stałe. Prawdopodobnie jeden ze skrzydlatych opiekunów będzie czuwał nad kaplicą zamkową, najcenniejszym zabytkiem miasta i jednym z cenniejszych zabytków sztuki w Europie.

Anioły z Kaplicy Trójcy Świętej mogą stać się symbolem Lublina, bo jak niektórzy twierdzą - koziołek się nie przyjął. Anioły obecne na freskach w Kaplicy Trójcy Świętej już znajdują się na wielu rekwizytach dostępnych w sklepiku na zamku. Przemawiać za nimi może dziedzictwo i historia miasta oraz niezwykła atrakcyjność i oryginalność.

J. Koziara przygotowuje instalację z aniołami z okazji 600-lecia ukończenia fresków w kaplicy na zamku. Dokładna data to rocznicy to 10 sierpnia 2018 r.

Malowidła ufundowano w okresie niezwykłego rozwoju miasta. W tym miejscu podpisano w 1386 r. umowę ślubną między królową Jadwigą a Władysławem Jagiełłą. Budowla pełniła przez lata rolę kaplicy królewskiej. Wiadomo, że na zamku w Lublinie przebywał również Jan Długosz, który był nauczycielem synów Kazimierza Jagiellończyka. W tejże kaplicy wreszcie odprawiono nabożeństwo dziękczynne za podpisanie Unii Lubelskiej w 1569 r. Wraz z dekretem Piusa VII z 1818 r., zmniejszającym uposażenie duchownych opiekujących się kaplicą, rozpoczął się schyłek jej świetności. Świątynia, stanowiąca część zabudowań zamku, bywała w niektórych okresach nawet kaplicą więzienną. Na początku XIX w. kaplica zamkowa stała się więzieniem, a bezcenne malowidła zostały zatynkowane. W 1899 r. odkrycia fresków dokonał lubelski malarz Józef Smoliński. W latach 1939-1954 doszło do znacznego uszkodzenia fresków. Do jeszcze gorszego stanu malowidła doprowadziła konserwacja zakończona w 1959 r. Dopiero w latach 70. ubiegłego wieku rozpoczęto długoletnie prace, które przyniosły oczekiwane efekty. Dziś kaplica jest otwarta dla zwiedzających.

Kościół Trójcy Świętej, nazywany Kaplicą Trójcy Świętej, jest jednym z najcenniejszych zabytków sztuki średniowiecznej w Polsce i w Europie. Jest to miejsce, w którym spotkała się i współistnieje kultura Wschodu i Zachodu. To właśnie w Lublinie można podziwiać bezcenne bizantyńsko-ruskie malowidła.

W XV w. z fundacji króla Władysława Jagiełły malarze ruscy, z mistrzem Andrzejem na czele, pokryli wnętrze kościoła freskami w technice i stylu wschodnim. Najwcześniejsze wzmianki o tej świątyni pochodzą z 1326 r. Zachowany na łuku tęczowym napis fundacyjny informuje o dacie zakończenia prac. Jest to 10 sierpnia 1418 r. Napis wymienia też imię głównego mistrza - Andrzeja.

Motyw Trójcy Świętej, główny i centralny temat malarski, został przedstawiony na malowidłach w formie starotestamentowej sceny Gościny u Abrahama.

Na sklepieniu kaplicy można odnaleźć wielu aniołów. Są to najpierw archaniołowie: Rafał, Michał, Gabriel. Otaczają oni ze wszystkich stron Chrystusa. Pełnią niejako zadanie strażników świata i miasta oraz wykonują wolę Kyriosa - Chrystusa Króla Wszechświata. Pozostali aniołowie występują na malowidłach w całości lub tylko w charakterze półpostaci. Oni również pełnią rolę posłańców Chrystusa. Aniołowie są obecni ponadto na wielu innych malowidłach przedstawiających rozmaite sceny biblijne.


Festiwal Fresków jest projektem organizowanym w roku 600-lecia fresków Kaplicy Trójcy Świętej przez Fundację Fuzje Kultury we współpracy z Muzeum Lubelskim w Lublinie. Na festiwal składa się cykl weekendowych wydarzeń artystycznych na dziedzińcu Zamku Lubelskiego. Przez osiem wakacyjnych weekendów od 14 lipca do 2 września 2018 r. organizowane są otwarte, bezpłatne wydarzenia: spektakle i pokazy tańca dawnego, pokazy historycznej żonglerki flagami, warsztaty dla rodzin, pokazy techniki malarskiej, w jakiej tworzone były freski. W samej Kaplicy Trójcy Świętej podczas specjalnych koncertów rozbrzmiewać będą dźwięki muzyki dawnej, średniowiecznej i prawosławnej.