Sięgając do początków

Małgorzata Błaszko

|

Gość Lubelski 07/2024

publikacja 15.02.2024 00:00

Chełm słynie z podziemi kredowych, pięknej świątyni na górze i życzliwych ludzi.

Biały niedźwiedź to znak rozpoznawczy miasta. Biały niedźwiedź to znak rozpoznawczy miasta.
Małgorzata Błaszko

Pierwsze osadnictwo na tych ziemiach datowane jest na epokę paleolityczną, Historia Chełma sięga wczesnego średniowiecza. W XIII wieku ziemia chełmska weszła w skład Księstwa Halicko-Włodzimierskiego. W 1392 r. Chełm otrzymał prawa miejskie magdeburskie od króla Władysława Jagiełły. Miasto otrzymało przywileje handlowe, prawo do odbywania jarmarków i targów. Wydobywano kredę i wapń jako materiał budowlany.

W 1541 r. król Zygmunt nadał miastu przywilej sprowadzania żup drohobyckich. Chełm był miastem królewskim, tu odbywały się sejmiki. Od czasów unii brzeskiej był ważnym ośrodkiem greckokatolickim. Jednak najazdy Tatarów, a potem Kozaków i Szwedów niszczyły ten teren. Nastąpiło zahamowanie rozwoju gospodarczego. Kolejne wojny powodowały duże straty. Dopiero XVIII wiek przyniósł odbudowę i wzmocnienie pozycji ekonomicznej.

W 1753 r. rozpoczęto budowę kościoła zaprojektowanego przez Pawła Fontanę – Rozesłania Świętych Apostołów. Następne lata to insurekcja kościuszkowska, czas pod panowaniem zaboru austriackiego, potem powstania listopadowe oraz styczniowe, którego upadek spowodował represje ludności. W 1912 r. powołano gubernię chełmską. 1 lipca 1914 r. wojska austriackie zajęły miasto. 9 marca 1918 r. Chełmszczyznę chciano odstąpić Ukrainie, co spowodowało wielką manifestację ludności − do ratyfikacji traktatu brzeskiego nie doszło.

Okres międzywojenny to czas odbudowy. Na początku II wojny światowej miasto zostało zbombardowane, zniszczony dworzec kolejowy. W styczniu 1940 r. miała miejsce pierwsza masowa egzekucja, zamordowano 440 osób. W czerwcu 1941 r. został utworzony obóz dla jeńców radzieckich – Stalag 319. Miasto zostało wyzwolone spod okupacji hitlerowskiej w lipcu 1944 r. Po wojnie władze komunistyczne rozpoczęły represje na żołnierzach Armii Krajowej.

Świętując 632. urodziny, nadanie praw miejskich, przygotowano wystawę o Chełmie, projekcję filmu „Dyrekcja”, darmowe zwiedzanie Muzeum Ziemi Chełmskiej i Podziemi Kredowych. Odbyły się Turniej Łyżwiarski, spacer po Chełmie z przewodnikiem, koncert urodzinowy miejscowych artystów i spotkanie w ramach cyklu „Pasja i Kariera”.

Dziękujemy, że z nami jesteś

To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.

W subskrypcji otrzymujesz

  • Nieograniczony dostęp do:
    • wszystkich wydań on-line tygodnika „Gość Niedzielny”
    • wszystkich wydań on-line on-line magazynu „Gość Extra”
    • wszystkich wydań on-line magazynu „Historia Kościoła”
    • wszystkich wydań on-line miesięcznika „Mały Gość Niedzielny”
    • wszystkich płatnych treści publikowanych w portalu gosc.pl.
  • brak reklam na stronach;
  • Niespodzianki od redakcji.
Masz subskrypcję?
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.