Nos
Kiedy dostrzegam wokół mojej głowy chmury, lub co gorsze uświadamiam sobie, że patrzę na nie z góry, wytężam natychmiast zmysły, aby uchwycić doznania płynące od stóp. Jeśli pod stopami wyczuwam podłoże skaliste, piaszczyste, lub z miękkiego mchu, jeśli czuję, że jest ciepłe lub chłodne, jeśli od stóp biegną jakiekolwiek doznania, uspokajam się. Uspokaja mnie myśl, że mam kontakt z powłoką naszego pięknego globu i jedyny dyskomfort jaki może mnie czekać, to trud schodzenia z jakiegoś pagórka. Gorzej jeśli widzę dookoła chmurki, a od stóp nie docierają żadne bodźce. Wówczas organizm wyrzucając lawę adrenaliny zmusza mnie do zmierzenia się w myślach z paniką poszukiwań spadochronu. I albo ten spadochron musi się znaleźć albo … trzeba się obudzić. To co opisałem, to nie relacja z fobii lęku wysokości. To plastycznie wyrażony mój stosunek do pojęć „dialog społeczny, społeczeństwo otwarte, postawa obywatelska”. Zwłaszcza ten ostatni wyraz, „obywatel” kojarzy mi się najbardziej z nieuchronnością nieprzyjemnego zjawiska jakim jest „mandacik”. Postawa obywatelska, społeczeństwo otwarte, ja tych pojęć wcale nie zapomniałem. Ja ich po prostu nigdy nie traktowałem serio. Cóż, tak już mam. A wszystko przez mój koniec nosa. Nie oszczędziła nas natura, umieszczając go najbliżej naszych oczu. I teraz nawet kiedy staram się spojrzeć na coś w szerszej perspektywie, bardziej horyzontalnie; i tak na pierwszym planie cowidzę? Koniec mojego nosa. Czasem nieostry, mniej przyciągający uwagę, czasem niemalże w ogóle nie zwracający na siebie uwagi. Ale jest. Tkwi między oczami z takim samym realizmem i uporczywością, jak prawdziwość porzekadła, że „bliższa ciału koszula”. Czy to będzie kwestia górek czechowskich, czy drzew na Kalinowszczyźnie, czy jakakolwiek inna sprawa społeczna, zawsze pojawią się różnice interesów. I ten rdzeń „różni” chciałbym teraz wyeksponować. Chciałbym się nim chwilkę zająć, bo spodobało mi się zdanie: „Trzeba się zgodzić, że będziemy się różnić.” Trzeba się zgodzić, że się różnimy. A parafrazując, to właśnie dlatego, że się różnimy to trzeba się jakoś zgodzić. Nie warto doprowadzać do sytuacji, w której to co nas różni, czyli najczęściej różnica interesów, musi nas poróżnić czyli skłócić. Właśnie dlatego pojęcie dialog społeczny (które dla mnie jest frazesem) chętnie zamieniłbym na negocjacje. W dobrych negocjacjach dialog jest niezbędny, a jedno z elementarnych praw mówi wręcz, że negocjacje mają szanse na sukces dopóty, dopóki trwają rozmowy i dialog. W dobrych negocjacjach nie chodzi o to, żeby postawić na swoim, wydrzeć jak najwięcej dla interesu własnego nosa. W dobrych negocjacjach sukcesem i zwycięstwem jest uzyskanie maksymalnej korzyści dla wszystkich stron. Negocjacje nie są koncentracją uwagi na końcu własnego nosa, bo od tego można dostać zeza, nie są też udawaniem, że tego nosa (czyli własnego interesu) nie ma. Negocjacje, to patrzenie horyzontalne na całość problemu, przez pryzmat własnego nosa. Lub jak kto woli interesu.
Ktoś mógłby powiedzieć, dialog społeczny, negocjacje, przecież to tożsame. Niestety drogi czytelniku, otóż nie. Dialog społeczny to takie pogaduchy w szerszym gronie, takie ploteczki, gdzie czasem ktoś krzyknie: Ja protestuję, ja się nie zgadzam, ja oponuję. Negocjacje natomiast to rzeczywiste i najczęściej skuteczne poszukiwanie rozwiązania zapewniającego satysfakcję wszystkich poróżnionych interesów. Zatem: Różnijmy się pięknie. Nie dajmy się poróżnić. Znajdujmy wspólny mianownik dla naszych różnic w liczebniku. Negocjujmy, nie tracąc z oczu końca własnego nosa. W końcu to nasz nos.