Ks. Rafał Pastwa: Po rocznej przerwie w naszej archidiecezji setki dzieci przyjmą I Komunię św. Czym ta przerwa była spowodowana?

Ks. dr Piotr Goliszek: Roczna przerwa była również w innych diecezjach, które w 2012 r. zdecydowały się wprowadzić nowe podręczniki przygotowane zgodnie z nowym programem nauczania religii. Program został napisany do znowelizowanej podstawy programowej katechezy w Polsce, ze względu na obniżenie wieku dzieci rozpoczynających szkołę. Realizuje on przygotowanie do I Komunii św. w III klasie szkoły podstawowej.

Jak określić moment przyjęcia I Komunii św.?

Jak napisał Jan Paweł II w Liście do dzieci, wydarzenie przyjęcia po raz pierwszy sakramentu Eucharystii powinno być niezapomnianym spotkaniem z Panem Jezusem. Ten dzień powinno się wspominać jako jeden z piękniejszych w życiu.

Czy dzieci w tym wieku są w stanie zrozumieć sens i znaczenie tego sakramentu?

Oczywiście, ale po wcześniejszym przygotowaniu. Powinno się ono odbywać równolegle w trzech środowiskach: w rodzinie, szkole i parafii. W szkole są prowadzone katechezy systematyczne, które omawiają najważniejsze kwestie dotyczące sakramentów, które dzieci mają przyjąć. Niezastąpione jednak jest świadectwo życia w rodzinie, rodzinna modlitwa i lektura Pisma Świętego, wspólne uczestnictwo w życiu Kościoła jako wspólnoty, a także katecheza parafialna. Dziecko poprzez katechezy w tych środowiskach poznaje cel uczestnictwa w Eucharystii i sakramencie pokuty i pojednania, nabywa motywacji do regularnego i pogłębionego uczestnictwa w tych sakramentach. Pewne jest również to, że ma ono proste i szczere pragnienie spotkania z Chrystusem.

Należy się zatem starać, aby dorośli nie zagłuszyli w dzieciach tego szczerego pragnienia przyjęcia Chrystusa przez koncentrację wyłącznie na stronie technicznej i organizacyjnej I Komunii św.

Nie można się skupiać na oprawie zewnętrznej, zarówno w kościele, jak i poza nim, żeby nie przesłonić duchowej istoty tego wydarzenia.

A czy podczas przygotowania do I Komunii św. nie spychamy na bok równie ważnego sakramentu pokuty i pojednania?

Trzeba nad tym czuwać. W parafiach naszej archidiecezji duszpasterze dbają o to, by dzień pierwszej spowiedzi był również mocno podkreślony i głęboko przeżywany, nie tylko przez dzieci, ale przez całe rodziny.

Ale nie wszyscy rodzice mogą przystąpić do spowiedzi razem ze swoimi dziećmi…

Osoby żyjące w związkach niesakramentalnych powinny wyjaśnić tę sytuację swoim dzieciom. Natomiast katecheza parafialna przed I Komunią św. powinna edukować w obszarze religijnym i prawnym osoby żyjące w związkach niesakramentalnych oraz zachęcić, aby uregulowały swoją relację z Kościołem. Należy również wyjaśnić tym osobom, że z powodu nieuregulowanej sytuacji prawnej i sakramentalnej nie mogą przystąpić do spowiedzi i Komunii w trakcie uroczystości pierwszokomunijnych. Wspólnota powinna zrozumieć położenie tych rodziców i nie piętnować ich czy wykluczać, ale wręcz odwrotnie – angażować w przygotowanie do tego święta. To również zadanie kapłana prowadzącego przygotowania w parafii, aby potraktować ich z wielką życzliwością i kulturą.

Co wyróżnia naszą archidiecezję w przygotowaniach do I Komunii św.?

Pielgrzymki do sanktuariów maryjnych na terenie archidiecezji w „białym tygodniu”. Dużym sukcesem duszpasterskim jest również wprowadzenie we wszystkich parafiach jednolitych strojów dla dzieci pierwszokomunijnych. Chodzi o to, by nie było przede wszystkim rewii mody i różnic między dziećmi. Jednolity strój ma podkreślić również wymiar wspólnoty. Komunia to zjednoczenie z Chrystusem i jedność z drugim człowiekiem.

Obserwatorzy dostrzegają, że po I Komunii św. następuje rok przerwy w korzystaniu z sakramentów przez dzieci z rodzin, które nie mają bliskiego związku z życiem parafii…

To zależy rzeczywiście od rodziców. Ich zadaniem jest, by duchowość eucharystyczną dalej pielęgnować i rozwijać. Podstawą jest uczestnictwo w niedzielnych Mszach św. oraz w nabożeństwach I piątku miesiąca. Duszpasterze powinni służyć pomocą w tworzeniu atmosfery sprzyjającej rodzinnemu charakterowi kultywowania duchowości eucharystycznej i przypominać o obowiązkach rodziców katolickich. Dla chłopców naturalną drogą pogłębiania więzi z Chrystusem może być służba przy ołtarzu w charakterze ministranta, dziewczynki natomiast mogą być zaangażowane w pracę scholi parafialnej czy innej grupy lub wspólnoty dla dzieci. Należy dobrze wykorzystać czas na formację dzieci, żeby nie było zaległości duchowych przed przyjęciem sakramentu bierzmowania.