Pan Mieczysław Nowak ma 86 lat. Chodzi, opierając się na dwóch laskach, pomalutku, krok za krokiem. Przejście dwóch ulic, które dzielą jego mieszkanie od cmentarza na Lipowej w Lublinie, zajmuje mu niemal godzinę. Nie wyobraża sobie jednak, by zostać w domu i nie iść na grób swojej żony, córki, rodziców.

– Kiedy kupowaliśmy wiele lat temu nasze mieszkanie, z widokiem na cmentarz, mówiliśmy sobie, że komu przyjdzie żyć dłużej, będzie miał drugiego na oku, bo wystarczy wyjrzeć przez okno. Padło na mnie. I rzeczywiście, gdy bardzo pada albo jest ślisko i nie dam rady wyjść z domu, patrzę sobie na cmentarz i modlę się – mówi pan Mieczysław.

Znani lublinianie

Jest przy okazji prawdziwą skarbnicą wiedzy o ludziach, którzy miejsce wiecznego spoczynku znaleźli na tym najstarszym lubelskim cmentarzu. – Moja żona zmarła 25 lat temu, a córka 10. Obie zabrała choroba nowotworowa. Zostałem sam, więc odwiedzając je, przystaję też przy innych grobach. Zaprzyjaźniłem się z nimi. Tu niedaleko leży Łucja Bałzukiewicz, znakomita malarka, a trochę dalej Stanisław Magierski, z zamiłowania muzyk i fotograf. Jedna z czołowych postaci lubelskiego środowiska fotograficznego w okresie międzywojennym, właściciel składu aptecznego, a także sklepu z materiałami fotograficznymi i laboratorium fotograficznego. Nie można zapomnieć też o Danusi Magierskiej, wspaniałej harcerce. W czasie okupacji działała w Szarych Szeregach, w Wojskowej Służbie Kobiet Okręgu Lubelskiego AK. Po wojnie za swoje przekonania i działania została aresztowana i skazana przez Sąd Wojskowy na 10 lat więzienia – opowiada pan Mieczysław.

Nauka historii

Spacerując po cmentarzu przy Lipowej, można uczyć się historii, nie tylko Lublina, ale i Polski. Są tu mogiły powstańców styczniowych, jak choćby Gracjana Chmielowskiego, który walczył w oddziałach Leona Frankowskiego i Mariana Langiewicza. Brał udział w bitwach pod Kaniwolą, Chruśliną, Żyrzynem. Po powstaniu przebywał pod nadzorem policji. Ukończył Szkołę Główną Warszawie, gdzie następnie podjął pracę pedagogiczną. W 1905 r. osiedlił się w Lublinie. Założył Gimnazjum im. Stanisława Staszica i był jego wieloletnim dyrektorem. Na lubelskim cmentarzu spoczywa też ks. Piotr Ściegienny, działacz rewolucyjno-demokratyczny, twórca wolnościowego spisku, tzw. związku chłopskiego. Skazany na karę śmierci zamienioną na 25 lat katorgi na Syberii. Po powrocie z zesłania osiadł u karmelitów w Lublinie. Są też mogiły żołnierzy walczących o niepodległość, a także tych, którzy zginęli podczas II wojny światowej. Nie brakuje grobów znakomitych inżynierów, wynalazców, pedagogów, twórców kultury i działaczy społecznych, których nazwiska noszą lubelskie ulice. Najstarsze mogiły znajdują się niedaleko bramy głównej cmentarza. Wiele z nich zniszczył czas i trudno odczytać napisy. Gdyby nie działania Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Lublina, który od wielu lat prowadzi kwesty 1 i 2 listopada na ratowanie zabytkowych mogił, dziś wielu z nich by nie było.