Miała 16 lat, gdy z ulicznej łapanki trafiła najpierw na Pawiak, a potem do obozu na Majdanku. Cudem zatrzymała przy sobie notatnik, w którym dzień po dniu spisywała obozowy dziennik.
To jedyny taki dokument pisany podczas pobytu w obozie. Dziś powiedzielibyśmy, że to relacja na żywo, w tamtych czasach posiadanie zeszytu z ołówkiem i robienie notatek było śmiertelnie niebezpieczne. Jadwiga jednak dzień po dniu drobnym pismem nanosiła na papier to, co widziała i to, o czym myślała – mówi Agnieszka Mierzwa z Państwowego Muzeum na Majdanku.
Nie wiadomo, czy Jadwiga pisywała dzienniki zanim trafiła na Majdanek. Być może, jak wiele młodych dziewcząt, powierzała kartkom swoje marzenia i obserwacje, a może to pobyt w obozie i fakt, że cudem miała przy sobie zeszyt, skłonił ją do robienia zapisków. Dziś nie da się już tego ustalić, ale dziennik Jadwigi Ankiewicz jest jedną z najcenniejszych pamiątek.
- Do naszego muzeum trafił w 1998 roku przekazany przez jej rodzinę. Często sięgamy po niego podczas spotkań z młodzieżą, która nas odwiedza. Oni też mają 15-16 lat, jak Jadwiga, gdy trafiła do obozu. Poznanie fragmentu życia nastolatki w obozowych warunkach jest poruszające dla młodych ludzi, którzy żyją w zupełnie innych czasach i mają zupełnie inne doświadczenia – mówi Agnieszka Mierzwa.
Jadwiga Ankiewicz autorka dziennika
Archiwum Majdanka
To, że dziennik powstał i zachował się do dziś, można nazwać cudem. Fakt, że dziewczyna z transportu z Pawiaka nie została przeszukana podczas przewiezienia do obozu nie jest tak wielkim wydarzeniem, jak fakt, że z obozu wyszła wraz z pamiętnikiem.
- Transporty z łapanek, które trafiały na Majdanek miały czasem inne procedury. Nie od razu więźniów poddawano rewizji, rozbierano i gnano do łaźni. Czasem te wszystkie procedury odbywały się po kilku dniach, stąd możliwość przemycenia rzeczy, które miało się przy sobie. Jednak fakt ukrywania dziennika podczas pobytu w obozie, pisania go tak, by nie zostać zauważonym i wyniesienia go podczas zwolnienia z obozu - to szereg nadzwyczajnych zbiegów okoliczności – podkreśla Agnieszka Mierzwa.
Oryginał dziennika obozowego
Agnieszka Gieroba /Foto Gość
Ten niezwykły dokument będzie można zobaczyć i zapoznać się z nim podczas Nocy Muzeów, do której włącza się Majdanek, zapraszając w sobotę 19 maja już od rana. Dla odwiedzających przygotowano szereg spotkań, ciekawostek i relacji obozowych.
Więcej o Jadwidze Ankiewicz, jej pamiętniku i historii będzie można przeczytać w kolejnym lubelskim "Gościu Niedzielnym".
Program Nocy Muzeów na Majdanku
Spotkanie pt. „W zwierciadle historii – niemiecki obóz koncentracyjny na Majdanku w dokumentach”
godz. 11.30 / pracownia naukowa w Archiwum w budynku administracyjnym PMM
Podczas spotkania zostaną zaprezentowane najciekawsze, zarówno pod względem treściowym, jak i wizualnym, źródła archiwalne związane z KL Lublin, a także z byłymi niemieckimi obozami zagłady w Bełżcu i w Sobiborze.
Pracownicy działu Archiwum pokażą najcenniejsze skarby z zasobu archiwalnego Muzeum – dokumenty, fotografie, fragmenty wywiadów ze świadkami historii, które dotychczas nie były udostępnione szerszej publiczności. Opowiedzą też o swojej codziennej pracy i wyjaśnią, dlaczego jest ona dla nich tak pasjonująca.
Dziennik pisany w obozie – spotkanie wokół wspomnień Jadwigi Ankiewicz
godz. 12.45 / czytelnia w budynku administracyjnym PMM
Jadwiga Ankiewicz trafiła do niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku jako szesnastolatka. Niemal każdego dnia opisywała swoje przeżycia w nielegalnie prowadzonym pamiętniku. Ten drogocenny dokument przetrwał wojenną zawieruchę i jest jedynym tego typu dziennikiem powstałym w obozie.
Uczestnicy spotkania będą mogli zapoznać się ze wspomnieniami Jadwigi Ankiewicz, a także zobaczyć oryginalny dziennik, przekazany do Muzeum przez rodzinę autorki.
Od artefaktu do wystawy - o kulisach powstawania ekspozycji „Więźniowie Majdanka”
godz. 14.00 / barak 62
Podczas oprowadzania kuratorskiego uczestnicy dowiedzą się o tym, jak w oparciu o różne źródła historyczne powstaje multimedialna wystawa historyczna. Będzie to dla nich okazja do zapoznania się z historią obozu koncentracyjnego na Majdanku, poprzez losy konkretnych osób, ofiar prowadzonych przez Niemców polityki prześladowań i eksterminacji.
W godzinach 9.00–17.00 w Centrum Obsługi Zwiedzających odbędzie się kiermasz książek muzealnych.