List otwarty aktywnych mieszkańców do radnych i prezydenta Lublina

Wizja miasta, której odbiciem jest budżet

Dokument budżetu jest odbiciem przyjętej wizji przyszłości miasta. Wobec tego chcemy zadać pytania, jakie miasto wyłania się z niniejszej propozycji dokumentu:

• Czy jest to budżet dla “miasta z wizją”, czy też budżet działań doraźnych oraz kilku dużych inwestycji?
• Czy jest to np. zielone miasto przyszłości, miasto zwarte, miasto krótkich dróg, zrównoważonego transportu, rozsądnej polityki przestrzennej, gotowe na zmiany klimatu, przyjazne dla swoich mieszkańców?
• Czy jest to miasto efektywnie gospodarujące ograniczonymi zasobami i finansami?
• Czy jest to miasto przygotowujące się na skutki zmian klimatu, np. upały, podtopienia, susze?
• Czy szykujemy się na pozyskiwanie "zielonych funduszy"? To one będą stanowić główny kierunek finansowania w kolejnych rozdaniach środków unijnych. Czy przygotowujemy się do tego, by je sprawnie pozyskać, czy też raczej "odgrzewamy" stare pomysły i próbujemy je wpasować w aktualne trendy i wymogi? A jeśli tak się dzieje, czy nie pozostaniemy w tyle za innymi miastami?
• Jak przygotowujemy się na wypadek, gdyby środki unijne z perspektywy 2021-2027 mogło bezpośrednio pozyskiwać miasto?
• Co robimy w zakresie czystości powietrza? Jakie odzwierciedlenie w budżecie ma realizacja rekomendacji obywatelskiego panelu antysmogowego?
• Czy zbieramy wiedzę o mieście, udostępniamy ją publicznie i w jaki sposób ją efektywnie wykorzystujemy?
• Czy zbieramy wiedzę, gdzie niepotrzebnie ponosimy wydatki lub gdzie pozostają niewykorzystane środki?
• Czy myślimy jak zatrzymać mieszkańców, przyciągnąć nowych, zatrzymać studentów?
• Czy zamierzamy promować mieszkanie w Lublinie zamiast wyprowadzki w jego okolice, co wiąże się z utratą podatków przy dalszym użytkowaniu zasobów miasta?
• Czy myślimy o wizji miasta spójnego, włączającego obszary zagrożone dysfunkcjami przestrzennymi i społecznymi?
• Czy planujemy wspierać procesy rewitalizacyjne obszarów, które wymagają wsparcia i przywracać je do równoprawnego krwioobiegu miejskiego?

Kultura jako ważna część gospodarki

W obecnym budżecie wyraźnie widać zmniejszenie wydatków na kulturę. Natomiast kultura, poza wartościami społecznymi, to dziś niewątpliwie istotna gałąź gospodarki. Czy doceniamy jej rolę? Przez pandemię ucierpiało szereg lokalnych biznesów, prowadzonych przez mieszkańców. Stracili hotelarze, restauratorzy, sklepikarze, artyści, przewoźnicy, osoby utrzymujące się z turystyki czy eventów oraz pracownicy wszystkich tych branż. Z pewnością będziemy uczyć się na nowo uczestniczenia w kulturze. Czy planowany budżet Lublina na 2021 rok pozwala na organizację imprez kulturalnych, także dużych, masowych lub przewiduje inne mechanizmy wpływania na pobudzenie lokalnej gospodarki przez kulturę? Imprezy takie, jak choćby oparta na lokalnych zasobach Noc Kultury w nowej, odświeżonej formule byłyby doskonałym bodźcem dla rozruszania wielu gałęzi lokalnej gospodarki, która tak dotkliwie została potraktowana przez pandemię. Czy budżet dostrzega także rolę kultury w odbudowywaniu więzi społecznych, które ucierpiały w czasie pandemii?

Zrównoważony transport

Transport jest ogromnym działem budżetowym, kluczowym dla prawidłowego funkcjonowania miasta. Jego podstawą są niezwykle różnorodne potrzeby mieszkańców. Z drugiej strony polityka transportowa kreuje sposoby, w jakie użytkujemy miasto, zachęca do zrównoważonego poruszania się lub zmusza do marnowania naszego czasu i pieniędzy. Wydatkowane tu środki przekładają się na nasze codzienne funkcjonowanie.

• Czy w budżecie zauważono jak wielki jest to wpływ maksymalizując jego skutki pozytywne a minimalizując negatywne?
• Czy budżet dostrzega powiązania pomiędzy: komunikacją miejską, koleją, ruchem pieszym, komunikacją rowerową, UTO, transportem samochodowym, polityką parkingową? Czy widzimy je jako “naczynia połączone” czy też osobne systemy?
• Czy myślimy o odbudowie transportu publicznego a także odbudowie zaufania do niego? W jaki sposób możemy uczynić go bardziej odpornym na nieprzewidywalne sytuacje?
• Czy myślimy o optymalizacji przebiegu linii autobusowych i trolejbusowych oraz tworzeniu dogodnych węzłów przystankowych -przystanki blisko siebie umożliwiające przesiadanie się?
• Czy myślimy o większej integracji transportu publicznego drogowego z transportem szynowym?
• Czy myślimy o transporcie w mieście głównie przez pryzmat "wielkich inwestycji drogowych", czy też dbamy również o drobne usprawnienia, które budują jego jakość?
• Czy planujemy takie usprawnienia dla pieszych i rowerzystów, jak np. przejścia dla pieszych i przejazdy dla rowerów, zjazdy, łączniki rowerowe, obniżone krawężniki, skróty, uzupełnienia nawierzchni?
• Czy przewidujemy prototypowanie, aby poprzez tanie zmiany czasowe, eksperymentalne sprawdzać nowe rozwiązania?
• Czy każda kolejna przebudowa drogi musi się wiązać z poszerzeniem jezdni, zmniejszeniem chodników i trawników, likwidacją przejść dla pieszych, wszechobecnymi barierkami, większą ilością powierzchni uszczelnionej, wycinką drzew oraz dewastacją tych drzew, które mają pozostać a zamierają kilka lat po inwestycji?
• Czy myślimy o projektowaniu ulic w sposób bardziej przyjazny w interdyscyplinarnych zespołach, których członkami byliby również architekci krajobrazu oraz reprezentanci potrzeb pieszych i rowerzystów? Czy w Lublinie mogą powstać ulice w formie woonerfów?
• Czy myślimy o kosztach, jakie przynoszą przeskalowane inwestycje, niskiej jakości realizacje, ulice na których najpierw wycięto drzewa a potem trzeba je doprojektowywać i dosadzać?
• Czy jesteśmy świadomi kosztów związanych ze źle zabezpieczonymi podczas remontów drzewami, które będą z czasem usychać i stwarzać zagrożenie lub powodować szkody?

Dworzec metropolitalny i inne wielkie inwestycje

Z pewnością integracja transportu kolejowego i autobusowego z miejskim, rowerowym, pieszym i samochodowym  jest konieczna i pomysł by utworzyć centrum komunikacyjne w rejonie dworca kolejowego jest dobry. Natomiast można w związku z tym zadać pytania:

• Czy zweryfikowano ten projekt pod kątem optymalizacji kosztów?
• Czy w projektowaniu dworca wzięto pod uwagę inne rodzaje transportu: miejskiego, rowerowego, pieszego, samochodowego?
• Czy planowana jest zmiana linii autobusowych, by nowe centrum komunikacyjne było łatwo dostępne?
• Czy planowana jest optymalizacja przebiegu linii autobusowych, otworzenie ulicy Pocztowej, znaczne skrócenie tras i oszczędności poprzez zmniejszenie niepotrzebnych wozokilometrów?
• Czy planowana jest realna integracja transportu miejskiego z koleją? W ostatnich latach powstało w Lublinie kilka nowych stacji kolejowych, ale żadna z nich nie została zintegrowana z komunikacją miejską. Niektóre nie posiadają nawet dojścia pieszego. Jak będzie tym razem z integracją dwóch dworców?
• Czy w projekcie nowego dworca planowane są wygodne rozwiązania dla pieszych, rowerzystów i hulajnóg, by nie promować transportu samochodowego?

• Jakie są powody budowy nowego wieżowca UM oraz stadionu żużlowego? Czy pod kątem finansowym rozważano modernizację istniejących obiektów?
• Jakie będą korzyści z ewentualnej budowy a jakie będą negatywne skutki i koszty utrzymania?
• Czy słusznie nazywamy je "inwestycjami"? Jakie korzyści przyniosą?

Metropolia Lublin

Miasto metropolitalne to nie tylko duma ale również konkretne rozwiązania i wyzwania. Jak rozumiemy to hasło i czy rozumieją je również mieszkańcy? Czy tylko stereotypowo przez pryzmat inwestycji czy szerzej?

• Czy widzimy rolę Lublina jako lidera w koordynacji polityki przestrzennej z sąsiednimi gminami, koordynacji transportu, koordynacji usług publicznych i komunalnych?
• Czy dostrzegamy korzyści z możliwości takiej koordynacji? Czy mamy ambicje by koordynować te zagadnienia i realnie być liderem dla metropolii?
• Czy widzimy korzyści, jakie dawałaby dekoncentracja instytucji o zasięgu Państwowym? Czy mamy ambicje by lobbować na rzecz przeniesienia wybranych instytucji z Warszawy do Lublina?
• Czy raczej stawiamy agresywną konkurencję z gminami dookoła poprzez przeznaczanie terenów rolnych pod zabudowę, co wiąże się z dalszym rozpraszaniem zabudowy?
• Czy wyobrażamy sobie Lublin jako regionalne centrum dla Polski środkowo-wschodniej lub nawet Polski wschodniej, czy raczej jako jedno z kilkudziesięciu średnich miast o znaczeniu wyłącznie lokalnym w zdeglomerowanej Polsce?

Podsumowanie

Oczekujemy budżetu, który będzie odzwierciedlał mądre plany i realizował wizję miasta przyjaznego mieszkańcom. Dlatego postanowiliśmy poświęcić nasz wolny czas, by spojrzeć na corocznie planowane finanse miasta jako narzędzie wdrażania dalekowzrocznej polityki miejskiej. Zapraszamy do dyskusji nad powyższymi punktami a także do poruszania innych tematów, których Państwa zdaniem wśród nich zabrakło.

Łączymy wyrazy głębokiego szacunku,
Jan Kamiński
Paweł Cegiełko
Krzysztof Jakubowski
Szymon Pietrasiewicz
Krzysztof Wiśniewski
Marcin Skrzypek