UNESCO to organizacja działająca przy ONZ, której naczelnym zadaniem jest wspieranie współpracy międzynarodowej w dziedzinie kultury, sztuki i nauki. UNESCO realizuje szereg programów, których celem jest zabezpieczenie światowego dziedzictwa historycznego i kulturowego oraz popularyzacja wiedzy o nim. Jednym z takich programów jest „Pamięć Świata”. Powstały w 1992 r. ma na celu podejmowanie działań służących ochronie i udostępnianiu międzynarodowego dziedzictwa dokumentacyjnego.

Od 1997 r. co 2 lata na Listę Światową Programu wpisywane są nowe obiekty, które zgłaszają Krajowe Komitety. W ramach programu tworzy się listy krajowe i regionalne, na których znajdują się dobra kultury istotne w swym znaczeniu dla konkretnych krajów czy regionów. Polska również dysponuje swoją listą, na którą wpisywane są obiekty mające kluczowe znaczenie dla polskiej kultury, historii i dziedzictwa dokumentacyjnego, zaakceptowane przez Polski Komitet Programu UNESCO „Pamięć Świata”. Od 2014 r. zorganizowano 4 edycje programu „Pamięć Polski”, będącego polskim odpowiednikiem „Pamięć Świata”.

W 2021 r. polska Lista Krajowa wzbogaci się o 15 nowych obiektów, z czego dwa pochodzą z Archiwum Państwowego w Lublinie. Jednym z nich jest Archiwum Ordynacji Zamojskiej ze Zwierzyńca (1581-1944). Jest to archiwum gospodarcze prywatnego majątku rodziny Zamoyskich, powstałego w ciągu prawie 400 lat jego istnienia. Ordynacja Zamoyskich była kompleksem dóbr ziemskich, który nie ulegał podziałom w przypadku dziedziczenia. Jej założycielem był kanclerz wielki koronny Jan Zamoyski.

W szczytowym okresie funkcjonowania Ordynacja obejmowała 371 tys. ha, w tym 8 miast (Zamość, Goraj, Janów, Kraśnik, Krzeszów, Szczebrzeszyn, Tarnogród, Tomaszów) i 157 innych miejscowości. Zespół jest bogaty w różnorodny materiał, poczynając od map, planów, projektów architektonicznych, fotografii, na dokumentach różnego typu kończąc.

Więcej informacji można znaleźć na stronie: https://pamiecpolski.archiwa.gov.pl.