Ornaty w 3D

Przedsięwzięcie dotyczy skanowania w technice 3D szat liturgicznych, pochodzących ze zbiorów Muzeum Archidiecezjalnego Sztuki Religijnej w Lublinie i z Muzeum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Digitalizacji zostaną poddane zabytkowe ornaty, tuniki i kapy pochodzące z przełomu XVII i XVIII wieku. Efekt prac będzie można zobaczyć na stronie internetowej www.polskiedziedzictwo3d.pl.

Projekt realizują pracownicy Lab 3D, czyli Laboratorium Programowania Systemów Inteligentnych i Komputerowych Technologii 3D Katedry Informatyki Politechniki Lubelskiej pod kierunkiem prof. Jerzego Montusiewicza.

Skanowanie jest wykorzystywane w procesie modelowania. Skaner analizuje badany obiekt, zbierając dane, które są przekształcane w model 3D, w skrócie to proces cyfryzacji − obiekty fizyczne są kopiowane i przekształcane w dane cyfrowe.

Proces cyfryzacji szat liturgicznych przeprowadzany jest w technologii skanowania laserowego przy pomocy naziemnego skanera laserowego, skanowania w technologii światła strukturalnego (białego i niebieskiego) oraz przy zastosowaniu fotogrametrii i z wykorzystaniem systemu LIDAR. Fotogrametria, czyli seria zdjęć, pozwala algorytmom na zbudowanie jak najdokładniejszego modelu przestrzennego danego przedmiotu. Przy pracy nad jednym ornatem wykonuje się kilkaset fotografii. Pełen skanowanie może trwać nawet do kilku godzin.

Naukowcy z Politechniki Lubelskiej badają przydatność i efektywność zastosowanych technologii m.in. podczas skanowania dużych obiektów architektonicznych, wnętrz, czy eksponatów muzealnych − w tym przypadku obiektem badania są zabytkowe szaty liturgiczne. Ich dokładne cyfrowe odzwierciedlenie zwiększy dostępność do tych zwykle nieeksponowanych zbiorów muzealnych, a możliwość manipulacji obrazem – obracanie czy przybliżanie – ułatwi odbiorcy analizę trudnych do dostrzeżenia szczegółów.

Prace wstępne nad realizacją projektu rozpoczęły się 3 stycznia tego roku. W pomieszczeniach Muzeum Archidiecezjalnego za zgodą jego dyrektora, ks. Łukasza Trzcińskiego, zostały przygotowane stanowiska dla badaczy, którzy wybrali ornaty do pierwszego skanowania. LAB 3D reprezentowali prof. Jerzy Montusiewicz i Anna Sałamacha, Muzeum KUL – prof. Agnieszka Bender (dyrektor placówki) oraz Anna Szlązak-Nowak, zaś Muzeum Archidiecezjalne – Jagoda Maryjewska.

Prace Lab 3D znacząco poszerzają możliwości badawcze w dziedzinie muzealnictwa. Laboratorium prowadziło już skanowanie 3D i obróbkę danych m.in. w Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, czy na stanowiskach archeologicznych wykopalisk prowadzonych w Lublinie (między ulicami Świętoduską, a Lubartowską). Poza terenem Polski naukowcy z Politechniki Lubelskiej prowadzili prace np. w Muzeum Afrasiab w Samarkandzie (Uzbekistan), gdzie skanowano eksponaty datowane od II w. przed naszą erą do wieku XIV naszej ery. Skanowali także polskie kościoły w USA (Chicago i stanie Milwaukee), którym grozi zamknięcie z powodu zmniejszania się liczby wiernych i łączenia parafii.