Lublin, którego już nie ma

Ekspozycja zabiera odwiedzających w podróż do miejsc, które przez dziesięciolecia kształtowały krajobraz Lublina, a dziś istnieją tylko we wspomnieniach i archiwalnych materiałach. Zobaczyć będzie można m.in. fotografie Soboru pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, dawnego miasteczka żydowskiego Wieniawa, ulic Podzamcza, hotelu Victoria czy zakładów lotniczych Plage i Laśkiewicza.

Na wystawie prezentowane są oryginalne materiały archiwalne z zasobu Archiwum Państwowego w Lublinie oraz unikalne zdjęcia i pocztówki z kolekcji Norberta Podleśnego. To okazja, by odkryć na nowo fragmenty historii miasta, które, choć zniknęły z mapy, nadal są częścią naszej historii.

– Wystawa jest niezwykłą podróżą w czasie – do miejsc i budowli, które przez dziesięciolecia kształtowały krajobraz Lublina i codzienność jego mieszkańców, a dziś istnieją wyłącznie na archiwalnych fotografiach, w dokumentach i we wspomnieniach. To opowieść o przestrzeniach, które mimo fizycznej nieobecności nadal pozostają częścią naszej tożsamości i fundamentem kultury – mówi dr Bartosz Staręgowski z Archiwum Państwowego w Lublinie.

Wystawa pokazuje siedem obiektów i przestrzeni, które w dwudziestoleciu międzywojennym stanowiły ważne punkty na mapie miasta: 

• Sobór prawosławny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego – monumentalna świątynia dominująca nad Placem Litewskim, symbol obcej dominacji, rozebrana po odzyskaniu niepodległości.
• Wieniawa – miasteczko żydowskie – tętniąca życiem, wielokulturowa przestrzeń, której kres przyniosła Zagłada.
• Ulice Szeroka, Jateczna i Krawiecka – centrum dzielnicy żydowskiej na Podzamczu, zniszczone podczas okupacji niemieckiej.
• Ulica i targ przy Świętoduskiej – dawne serce handlowe i miejsce spotkań mieszkańców różnych kultur, zlikwidowane w czasie II wojny światowej.
• Wieża ciśnień na Placu Bernardyńskim – neogotycka budowla, zniszczona w 1944 roku, będąca symbolem modernizacji miasta.
• Hotel Victoria – najbardziej elegancki hotel Lublina, w którego murach w 1918 roku powołano Tymczasowy Rząd Republiki Polskiej; nie przetrwał bombardowań wojennych.
• Zakłady mechaniczne E. Plage i T. Laśkiewicz – pierwsza polska fabryka samolotów, chluba przemysłowego Lublina, zbombardowana w 1939 roku.

– Każdy z tych obiektów jest fragmentem większej układanki – historii miasta wielokulturowego, otwartego, dynamicznego, a jednocześnie boleśnie doświadczonego przez wojny i okupacje. Wystawa pozwala dostrzec, jak ulotna bywa materialna forma dziedzictwa, a jednocześnie jak silny ślad pozostawia ono w zbiorowej świadomości – podkreślają archiwiści.

Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających od 25 września do 14 listopada, w godzinach 9.00–14.00, w Galerii wystawowej Archiwum Państwowego w Lublinie.