Choć nie wiadomo dokładnie kiedy i dlaczego znalazł się w Chełmie, jest bez wątpienia wizytówką tego miasta. Cudowny obraz Matki Bożej Chełmskiej nazywanej też Matką Bożą Wojenną 250 lat temu w 1765 r. dzięki staraniom wielu ludzi, został koronowany przez papieża Klemensa XIII.
Do końca nie wiadomo, kto namalował jedną z najsłynniejszych ikon Matki Bożej znajdującą się w bazylice "na Górce" w Chełmie.
Jakub Susza w księdze "Phoenix", opierając się na legendach, przypisuje autorstwo obrazu św. Łukaszowi. Miał go przywieźć z Chersonu Włodzimierz, książę kijowski, i ofiarować cerkwi w Chełmie.
Pisarze prawosławni twierdzili, że obraz przywiozła z monasteru kijowskiego Teodora, siostra Daniela Romanowicza. Jest jeszcze kilka innych wersji dotyczących autorstwa cudownego obrazu, który przez setki lat ratował z opresji wielu, a Matka Boża wypraszała błagającym ją o pomoc potrzebne łaski.
Choć obecnie oryginał obrazu znajduje się w muzeum w Łucku (wywieziony został na Wschód w 1915 r. przez prawosławnych), a w chełmskiej bazylice p.w. Najświętszej Panny Marii w ołtarzu głównym znajduje się kopia obrazu autorstwa Władysława Uklei z 1938 r., kult Matki Bożej cały czas się rozwija.
- To niezwykła osobliwość tego miejsca. Matka Boża w oryginalnej ikonie oraz w kopii, czczona była zarówno przez prawosławnych, unitów, jak i wyznawców kościoła rzymsko-katolickiego - opowiada proboszcz parafii ks. prałat Tadeusz Kądziołka.
Ludzie przybywają na chełmską "Górkę" przez cały rok. Przyjeżdżają indywidualnie i z pielgrzymkami. Wierzą, że Matka Boża Chełmska wysłucha próśb swoich dzieci. - W książce biskupa Suszy z XVII w. zapisanych jest ponad 600 cudownych wydarzeń związanych z tym obrazem - mówi ks. T. Kądziołka. - Wcześniej nikt nie prowadził zapisków, więc nie mamy pełnych danych.
Z okresu gdy kościół został przejęty przez katolików, pochodzi wiele znaków wdzięczności za otrzymane łaski za wstawiennictwem Matki Bożej Chełmskiej. - Dziś niestety nie wszyscy chcą mówić o cudach, których doświadczyli - zauważa ks. proboszcz.
Równo 250 lat temu papież Klemens XIII wydał dekret o koronacji cudownego obrazu. - Na koronacji zależało wszystkim, także ludziom świeckim, którzy bardzo mocno angażowali się, by ikona otrzymała insygnia - tłumaczy ks. prałat Kądziołka.
Przez cały XVII i XVIII w. świętem Matki Boskiej Chełmskiej był "Fest" w dniu Narodzenia Najświętszej Maryi Panny - 8 września. Do chełmskiej świątyni "na Górce" przybywano konno i pieszo. Do Matki Bożej przywożono też chorych.
Tak jest i dziś. W uroczystości odpustowe, które jak mówi ks. prałat Kądziołka trwają całą dobę, przed cudowny obraz przybywają pielgrzymi z całej diecezji.
Tegoroczne święto 7 i 8 września będzie miało wyjątkowy charakter, bo połączone jest z 250. rocznicą koronacji cudownego obrazu. - Zapraszam wszystkich na te wydarzenia do naszej bazyliki, w szczególności na uroczystą Eucharystię 8 września o 11. 30, której przewodniczył będzie prymas Polski abp Wojciech Polak - informuje ks. Tadeusz.
Na uroczystości odpustowe gotowa będzie remontowana od maja bazylika. Trwają ostatnie prace, by wierni mogli świętować w swoim kościele.
Szczegółowy program chełmskich uroczystości:
7 września 20015 – poniedziałek
16.00 – Przybycie i powitanie pielgrzymek
17.30 – Nabożeństwo maryjne
18.00 – Msza święta
21.00 – Czuwanie młodzieży:
– Apel Jasnogórski
– Droga Krzyżowa po Kalwarii Chełmskiej
24.00 – Pasterka maryjna (koncelebrują księża rodacy oraz byli wikariusze)
8 września 2015 – wtorek
1.30 – Różaniec fatimski
5.30 – Godzinki o Niepokalanym Poczęciu NMP
6.00 – Msza święta
7.00 – Msza święta
8.00 – Msza święta
9.00 – Msza święta dla rodzin – z błogosławieństwem małych dzieci
11.30 – SUMA PONTYFIKALNA
przewodniczą:
– abp Wojciech Polak, Prymas Polski
– abp Stanisław Budzik, Metropolita Lubelski
Poświęcenie wieńców dożynkowych
Procesja eucharystyczna
16.00 – Msza święta dla dzieci szkół podstawowych – z błogosławieństwem przyborów szkolnych
18.00 – Msza święta