Wielki kanclerz KUL: Uniwersytet katolicki to najlepszy środek jaki Kościół może dać ludzkości przejdź do galerii

Wystąpienie metropolity lubelskiego było wykładem otwartym w ramach cyklu Konwersatoriów Myśli Karola Wojtyły – Jana Pawła II, którego tematem w obecnym roku jest „Istota i misja uniwersytetu we współczesnym świecie”. Cykl wydarzeń organizuje Instytut Jana Pawła II KUL.

Abp Budzik rozpoczął refleksję od analizy Konstytucji Apostolskiej „Ex Corde Ecclesiae”. Przywołał definicję uniwersytetu oraz najstarszy dokument Stolicy Apostolskiej dotyczący uniwersytetu – napisany przez papieża Aleksandra IV. – Misją wspólnoty akademickiej jest przyczynianie się do ochrony i postępu ludzkiej godności oraz dziedzictwa kulturowego. W tym celu uniwersytet musi mieć zapewnioną autonomię instytucjonalną oraz wynikającą z niej wolność akademicką, czyli swobodę badań naukowych i nauczania w granicach zakreślonych przez wymagania prawdy i wspólnego dobra – mówił arcybiskup.

Co stanowi specyfikę uniwersytetu katolickiego? Od strony formalnej decyduje o niej aprobata kompetentnej władzy, tj. Stolicy Apostolskiej, Konferencji Episkopatu albo biskupa diecezjalnego. Uczelnia może się uważać za katolicką i używać tego przymiotnika w swojej nazwie jedynie za przyzwoleniem jednej z tych instytucji, po spełnieniu odpowiednich warunków.

Następnie metropolita dokonał rozróżnienia na uniwersytet kościelny i uniwersytet katolicki. Erygować lub zatwierdzić powstanie uczelni kościelnej może jedynie Stolica Apostolska. - Jego zadaniem jest uprawianie nauk kościelnych, czyli związanych z teologią. Dla tego typu instytucji Jan Paweł II wydał osobny dokument, normujący ich funkcjonowanie: Konstytucje Apostolską „Sapientia Christiana” z 1979 r. – wyjaśniał abp Budzik. W ostatnim czasie ukazała się Konstytucja Apostolska „Veritatis Gaudium” papieża Franciszka, która wejdzie w życie wraz z początkiem nowego roku akademickiego. Dokument został podpisany 8 grudnia 2017 r. Ojciec Święty zaznacza w nim m.in., że cały lud Boży musi się przygotowywać do podjęcia „nowego etapu ewangelizacji”. Więcej o „Veritatis Gaudium” TU.

Natomiast w uniwersytecie katolickim, potwierdza to Kodeks Prawa Kanonicznego, mogą być uprawiane różne dyscypliny nauki, z zachowaniem ich autonomii przy uwzględnieniu doktryny katolickiej jako istotnego światopoglądowego punktu odniesienia dla naukowych dociekań.

Od strony materialnej, kontynuował Wielki Kanclerz KUL, katolicki uniwersytet winien wyróżniać się czterema istotnymi cechami charakterystycznymi. Są one ważne ze względu na cel katolickiego uniwersytetu, a więc obecność instytucjonalną chrześcijan w świecie uniwersyteckim, podejmującym ważne problemy społeczeństwa i kultury. - Pierwszą zasadniczą cechą katolickiej uczelni powinna być chrześcijańska inspiracja, obecna w poszczególnych osobach i całej wspólnocie uniwersyteckiej. Od katolickiego uniwersytetu oczekuje się nieustannej refleksji podejmowanej w świetle wiary nad coraz bogatszym dziedzictwem ludzkiej wiedzy, które uniwersytet ma powiększać własnymi badaniami. Po trzecie musi się charakteryzować wiernością wobec chrześcijańskiego orędzia. I po czwarte powinien wyróżniać się instytucjonalnym zaangażowaniem na rzecz służby ludowi Bożemu i rodzinie ludzkiej, podążającym za transcendentnym celem, nadającym sens ludzkiemu życiu – wyliczał metropolita lubelski. Podkreślił, że uniwersytet katolicki powinien wnosić w świat akademicki coś specyficznie katolickiego, a mianowicie odniesienie do inspiracji i światła chrześcijańskiego.