W wydarzeniu 16 ma- ja uczestniczył abp Stanisław Gądecki, przewodniczący KEP, abp Stanisław Budzik, metropolita lubelski i Wielki Kanclerz KUL, bp Mieczysław Cisło, Michael J. Schudrich, naczelny rabin Polski, Krzysztof Żuk, prezydent Lublina, ks. prof. Antoni Dębiński, rektor KUL, ks. Paweł Rytel-Andrianik, rzecznik prasowy KEP, oraz środowiska uniwersyteckie, mieszkańcy miasta i liczni inni goście.

Pionierskie działanie

Badania nad targumami mogły się rozwinąć dzięki stosunkowo niedawnemu odkryciu kodeksu „Neofiti 1”, dokonanemu przez prof. Alejandra D. Macha w Bibliotece Watykańskiej. Polski przekład tego kodeksu, zapoczątkowany przez ks. prof. Mirosława S. Wróbla z KUL w 2014 r., wpisuje się na trwałe w rozwój badań targumicznych. Pod tym względem polska nauka wyprzedza dokonania zagranicznych ośrodków. To wielki sukces dla Lublina i dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Podkreślił to w swoim wystąpieniu również rektor KUL, akcentując, że osiągnięcia naukowe są najlepszą promocją dla uniwersytetu.

Zasługa studentów

Po publikacjach „Biblia Aramejska. Targum Neofiti 1. Księga Rodzaju” i „Biblia Aramejska. Targum Neofiti 1. Księga Wyjścia” przyszedł czas na wydanie „Wprowadzenia do Biblii Aramejskiej”. Tłumacząc taką właśnie kolejność, ks. prof. M. Wróbel podkreślił, że to zasługa studentów, którzy sugerowali mu potrzebę powstania takiego tomu. – Modliłem się, aby był to tekst napisany prostym językiem, ale również, by zachować profesjonalny warsztat metodologiczny – mówił podczas promocji. „Wprowadzenie do Biblii Aramejskiej” to ważny krok w kierunku promowania wśród czytelników wiedzy o targumach, czyli aramejskich tłumaczeniach hebrajskich ksiąg Starego Testamentu. To również szansa, by chrześcijanie lepiej zrozumieli swoją własną tradycję religijną w świetle judaizmu, z którego przecież ona się wywodzi.

Pismo zbliża do Boga

„Targumy nie są zwykłymi utworami literackimi, lecz najstarszymi komentarzami słowa Bożego, które zaistniały w kontekście liturgii synagogalnej. Targumy stanowią pierwsze ogniwo łączące Pismo z tradycją. Ich celem nie było zastąpienie tekstu oryginalnego Biblii, lecz jego głębsze objaśnienie i przybliżenie. Ich twórcami i odbiorcami byli ludzie wiary, którzy z wielką powagą otwierali się na Boże Objawienie zawarte na kartach ksiąg świętych” – pisze w książce ks. prof. M. Wróbel. W panelu dyskusyjnym podczas promocji abp Stanisław Gądecki zauważył doniosłość badań nad targumami. – 40 lat temu, mając w ręku teksty targumiczne, nigdy nie myślałem, że kiedykolwiek ukażą się one w języku polskim. Dziękujemy dziś za to ks. prof. Mirosławowi Wróblowi – mówił przewodniczący KEP. Z kolei rabin Michael J. Schudrich zauważył, że wszystko, co nas zbliża do Boga, jest cenne. Zwracał uwagę na znaczenie i doniosłość przekładów ks. Wróbla oraz samego „Wprowadzenia do Biblii Aramejskiej”. – Targum jest niezwykle istotny w tradycji żydowskiej – akcentował.

Obowiązkowa lektura

Profesor Małgorzata Nowak-Barcińska, dyrektor Instytutu Filologii Polskiej KUL, odniosła się jako językoznawca do warstwy tłumaczeń ks. prof. Wróbla. Podkreśliła, że odbiorca tekstu Biblii Aramejskiej musi zdać się na pośrednictwo tłumacza. A choć jest to słowo współczesne, to jednak biblijne, atrakcyjne dla miłośników pięknego słowa. Zauważyła, że z tekstu tłumaczeń wyłania się żywy Bóg, mimo że to przekład popularny. Ksiądz dr Paweł Rytel-Andrianik odniósł się natomiast do Księgi Psalmów, która niebawem ma zostać przetłumaczona. Zauważył, że psalmy to podstawowa, codzienna modlitwa chrześcijan i żydów. Ks. prof. Mirosław Wróbel podkreślał, że owo tłumaczenie to dzieło wszystkich profesorów, którzy zaszczepili w nim fascynację językiem aramejskim. – W tych tekstach odkryłem nić porozumienia dwóch światów – chrześcijańskiego i żydowskiego – mówił prof. Wróbel, nawiązując również do wskazań zawartych w deklaracji „Nostra aetate”. „Wprowadzenie do Biblii Aramejskiej” zostało wydane nakładem Wydawnictwa Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium”. Seria „Biblia Aramejska”, której dyrektorem i redaktorem naukowym jest ks. prof. Mirosław S. Wróbel, ma docelowo obejmować 30 tomów. Wiadomo już, że kolejną część przetłumaczy ks. prof. Antoni Tronina. W serii znajdą się wszystkie księgi starotestamentalne poza Księgą Ezdrasza i Księgą Daniela, które nie powstały w języku hebrajskim.