Ks. Rafał Pastwa: Czy zdrowie powinno się promować, skoro uważa się, że należy ono do podstawowych dóbr współczesnego człowieka?

Prof. Teresa Kulik: O sposobach dbania o zdrowie należy mówić przy każdej możliwej okazji. Dobre zdrowie nie jest dla człowieka jedynym i podstawowym celem życiowym, ale dzięki niemu ludzie mogą pozyskiwać inne ważne wartości i dobra.

Katedra Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Medycznego była współorganizatorem zakończonych niedawno 6. Lubelskich Dni Promujących Zdrowie.

Idea LDPZ została zainicjowana w 2013 r. Nasza katedra była głównym organizatorem trzeciej części cyklu, a mianowicie konferencji naukowo-szkoleniowej.

W ramach LDPZ miały miejsce bezpłatne konsultacje medyczne na terenie całego miasta, a podczas wspomnianej konferencji poruszano zagadnienia dotyczące opieki nad dzieckiem, w tym szczepień ochronnych, które mają dziś wielu przeciwników…

W tym roku podjęliśmy temat medycznych, społecznych i prawnych aspektów opieki nad dzieckiem. Kwestia szczepień to problem związany z ochroną zdrowia dzieci, ale również osób dorosłych i starszych. Ogólna sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych występujących aktualnie w Polsce kształtuje się na poziomie względnie stabilnym. Zawdzięczamy to konsekwentnie prowadzonym przez lata programom szczepień ochronnych. Jak wskazuje Światowa Organizacja Zdrowia, dzięki szczepieniom rocznie zapobiega się 2–3 milionom zgonów z powodu chorób zakaźnych. Szczepienia chronią przed 26 chorobami zakaźnymi, a zwiększenie globalnej immunizacji może uratować dodatkowe 1,5 miliona ludzi każdego roku.

Dlaczego czasem ludzie bardziej wierzą opiniom internetowym niż badaniom medycznym, nie tylko w kwestii szczepień?

Rola środków masowego przekazu, w tym przede wszystkim internetu, staje się jednym z kluczowych elementów kreujących zachowania zdrowotne człowieka. Rozwój nowych technologii informacyjnych wpłynął na sposób przekazu i odbioru informacji, stawiając w centrum nie książkę i papier, ale monitor i środowisko cyfrowe. Ważną cechą współczesnych mediów jest powszechność informacji oraz ich ogólnodostępność. W przypadku rzetelnych badań naukowych nie jest to już tak oczywiste. Dlatego rolą mediów jest dzisiaj tworzenie nowoczesnej przestrzeni, w której ma miejsce popularyzowanie rzetelnej, potwierdzonej badaniami naukowymi wiedzy zdrowotnej.

Jakie są główne kierunki aktywności pracowników Katedry Zdrowia Publicznego UM?

Katedra prowadzi działalność naukowo-dydaktyczną o charakterze interdyscyplinarnym, obejmującą zagadnienia z zakresu medycyny, nauk o zdrowiu i nauk społecznych. Pracownicy katedry, w ramach działalności statutowej i prac własnych, realizują tematy badawcze w różnych obszarach. Do najważniejszych należą: profilaktyka chorób społecznych i cywilizacyjnych, ocena i analiza czynników genetycznych i środowiskowych predysponujących do występowania nadwagi i otyłości wśród dzieci, wdrażanie programów z zakresu edukacji zdrowotnej, nowe technologie w zdrowiu publicznym.

Czy nadal aktualna jest definicja zdrowia publicznego zaproponowana w 1920 r. przez Charlesa-Edwarda A. Winslowa?

Definicja ta, mimo upływu czasu, jest nadal aktualna. Cała trudność funkcjonowania polega na tym, że zdrowie publiczne musi być o krok przed pojawiającymi się zaburzeniami stanu zdrowia, by móc zwiększać świadomość zdrowotną społeczeństwa, doskonalić i umacniać potencjał zdrowia, a w sytuacji ryzyka rozwoju choroby – chronić i przywracać zdrowie.

Czy nie należy w związku z tym poświęcić więcej miejsca trosce o zdrowie mężczyzn w naszym społeczeństwie?

Ważny jest dobry stan zdrowia całego społeczeństwa. Jednak kwestia troski o zdrowie mężczyzn jest dzisiaj wielkim wyzwaniem. Ze statystyk jednoznacznie wynika, że mężczyźni żyją średnio o 6–8 lat krócej niż kobiety. Związane jest to częściowo z różnicami związanymi z płcią, ale też z nieco odmiennym stylem życia kobiet i mężczyzn. Mamy nadzieję, że przyszłoroczna konferencja naukowa, podczas której zamierzmy podjąć temat dotyczący zdrowia mężczyzn, poprawi ich samoświadomość i wpłynie na zachowania sprzyjające zdrowiu. Żyjemy w czasach, w których panuje tzw. moda na zdrowy styl życia. Już Marc Lalonde, autor koncepcji „obszarów zdrowia”, kilka dekad temu wskazywał, że zdrowie człowieka w największym stopniu determinowane jest jego stylem życia, a więc własnymi preferencjami i wyborami.

rafal.pastwa@gosc.pl