Błogosławiony z bliska - na podstawie protokołów wizytacyjnych

Jest w tym materiałach archiwalnych, tekstach pisanych i wizualnych tak wielka dynamika, tak wiele struktur i wątków tematycznych, że można ją czytać na wiele sposobów, łącznie z próbami uchwycenia ducha epoki, kontekstów społeczno-politycznych czy porównań do sytuacji bieżącej, w jakiej znajduje się współczesny człowiek i Kościół rzymskokatolicki w Polsce. Jest to opracowanie, które rzuca nowe światło na działalność duszpasterską i społeczną biskupa lubelskiego Stefana Wyszyńskiego, dziś błogosławionego.

Wydanie tej publikacji przez Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium” zbiegło się beatyfikacją kardynała Stefana Wyszyńskiego, biskupa lubelskiego w latach 1946-1949. Nosi ona tytuł: „Protokoły wizytacji kanonicznych przeprowadzonych przez biskupa lubelskiego Stefana Wyszyńskiego w parafiach na terenie obecnej archidiecezji lubelskiej i archidiecezji sandomierskiej 1946-1948”. Materiały zebrał i opracował oraz opatrzył wstępem ks. dr hab. Leszek Adamowicz, prof. KUL oraz wikariusz sądowy archidiecezji lubelskiej.

Lektura protokołów pozwala odkryć atmosferę wielu parafii dzisiejszej archidiecezji lubelskiej i diecezji sandomierskiej, w trudnym czasie tuż po zakończonej okupacji hitlerowskich Niemiec. Bp lubelski Stefan Wyszyński, późniejszy prymas Polski i błogosławiony, znany był z pracowitości, dokładności, wiele miejsca poświęcał relacjom społecznym i wspólnocie – co wybrzmiało już podczas kazania w dniu ingresu do katedry lubelskiej 26 maja 1946 r.

We wstępie znajduje się wyjaśnienie struktury sporządzanych protokołów, a także ich układu ze względu na chronologię. Niezwykle cenne w tej książce są m.in. noty biograficzne niektórych z wzmiankowanych osób znajdujące się w przypisach, informacje dotyczące parafii, łącznie z datą założenia. Ks. Adamowicz rozwinął ponadto większość skrótów, jakie pojawiły się w sprawozdaniach, objaśnił ponadto sformułowania w języku łacińskim, które współczesnemu odbiorcy mogłyby sprawić kłopot podczas lektury. Dodatkowo czytelnik znajdzie teksty źródłowe odnoszące się do ówczesnego kontekstu kanoniczno-prawnego.

Ks. Adamowicz zaznacza we wstępie, że w 2020 r. ukazała się publikacja autorstwa bp Mariusza Leszczyńskiego zatytułowana: „Protokoły wizytacji kanonicznych przeprowadzonych przez biskupa lubelskiego Stefana Wyszyńskiego w parafiach na terenie obecnej diecezji zamojsko-lubaczowskiej 1946-1948”, zawierająca 53 protokoły.

Więcej w papierowym 43/2021 numerze „Gościa Lubelskiego”.