Jedna z czołowych badaczek okresu pozytywizmu, od lat mieszkająca w Lublinie, analizując zagadnienie wrażliwości w twórczości literackiej pisarzy tamtego okresu, przywołała definicję miłosierdzia Cesare’a Ripy, włoskiego badacza sztuki z XVI w.: „Miłosierdzie jest poruszeniem duszy współczującej komuś, kogo dręczy jakie zło”. Jak podkreśla, miłosierdzie przedstawiane było w formie emocji, jak też przybierało charakter emocjonalny i praktyczny, stąd wiązano je ze współczuciem, a także miłością bliźniego i jałmużną.