Lublin Europejską Stolicą Kultury

Zdobycie tytułu wiąże się z wieloma pozytywnymi zmianami, przynoszącymi korzyści nie tylko kulturalne, ale także gospodarcze i społeczne. Doświadczenie innych miast wskazuje, że nadanie tytułu jest silnym bodźcem do rozwoju. To setki wydarzeń przyciągających tysiące turystów, olbrzymia promocja w Polsce i na całym świecie. To również zwiększona szansa na pozyskiwanie funduszy europejskich, które zostaną spożytkowane na rozwój infrastruktury oraz działania prospołeczne i kulturotwórcze, a także początek wielu pozytywnych zmian, odczuwanych przez całą społeczność miasta na długo po roku obchodów. To także możliwość zmierzenia się z kulturowymi i cywilizacyjnymi problemami miast, pozwalająca na zwiększenie dobrostanu mieszkanek i mieszkańców.

Konkurs odbywał się dwuetapowo. Wszystkie startujące w nim miasta składały swoje pierwsze aplikacje do 15 września 2023 roku. Nasz 60-stronicowy dokument zarysowywał organizacyjne i finansowe możliwości realizacji programu. Po ocenie komisji międzynarodowych ekspertów, wybrana została krótka lista finałowa miast, które przeszły do drugiego etapu konkursu. Wśród nich znalazły się Lublin, Bielsko-Biała, Katowice i Kołobrzeg. O wyborze Europejskiej Stolicy Kultury 2029, komisja zdecydowała na podstawie oceny aplikacji finałowych, zawierających pełne opisy propozycji programowych, a także bezpośredniej prezentacji miast z krótkiej listy.

Finałowa aplikacja Lublina o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029 to 100-stronicowa, zamknięta, całościowa księga planów programowych, organizacyjnych, finansowych i wyobrażeń o mieście. Została stworzona wspólnie z mieszkankami i mieszkańcami, artystami, społecznikami, animatorami oraz aktywistami. Ważnym etapem konkursu była wizyta w Lublinie przedstawicieli europejskiego panelu ekspertów, która odbyła się 18 września oraz prezentacja przed panelem oceniającym finałową aplikację 24 września.

Współcześnie najlepiej oceniane są programy pokazujące bogactwo i zróżnicowanie kulturowe Europy, kluczowe dla Unii Europejskiej wartości cywilizacyjne, propozycje wzmacniające poczucie wspólnoty i integracji. W trend ten wpisuje się hasło przewodnie naszej aplikacji – RE:UNION, rozumiane jako niezwykłe spotkanie, dialog, troska o siebie nawzajem i nowe spojrzenie na Lublin.

Konkurs na Europejską Stolicę Kultury zrodził się 40 lat temu w Grecji. Coroczne obchody ESK w kolejnych europejskich miastach służą wzmocnieniu integracji Unii Europejskiej oraz prezentacji dorobku kulturowego poszczególnych krajów należących do wspólnoty. Każda Europejska Stolica Kultury przygotowuje roczny program obchodów ukazujący potencjał kulturotwórczy miasta, regionu, kraju oraz jego międzynarodowe i europejskie konteksty. Do tej pory tytuł uzyskało ponad 60 miast. W Polsce został przyznany dwukrotnie – w 2000 roku otrzymał go Kraków (w trybie pozakonkursowym), a następnie w ramach konkursu Wrocław, który celebrował Europejską Stolicę Kultury w 2016 roku.