Potrzebę powołania ogrodu botanicznego przy Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie widzieli jego twórcy już w pierwszym roku istnienia uczelni. Inicjatorem był prof. Józef Motyka, który organizując Zakład Systematyki Roślin na Wydziale Przyrodniczym, w listopadzie 1945 r., zgłosił wniosek o utworzenie związanego z nim ogrodu botanicznego. Na miejsce przyszłego ogrodu wskazywano teren majątku Sławinek w zachodniej części miasta. Oficjalnie powołanie Ogrodu Botanicznego odbyło się w 1965 roku.