Już na początku XX wieku pojawiła się inicjatywa stworzenia zbioru najcenniejszych zabytków sakralnych regionu. W 1920 roku powołano pierwsze muzeum diecezjalne, a jego dyrektorem został ks. Jan Władziński - wybitna postać, późniejszy pierwszy dyrektor Muzeum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.