Choć formalne powołanie Muzeum Archidiecezji Lubelskiej miało miejsce 26 sierpnia 1975 roku, to historia muzealnictwa diecezjalnego w Lublinie zaczęła się znacznie wcześniej. Już na początku XX wieku pojawiła się inicjatywa stworzenia zbioru najcenniejszych zabytków sakralnych regionu. W 1920 roku powołano pierwsze muzeum diecezjalne, a jego dyrektorem został ks. Jan Władziński - wybitna postać, późniejszy pierwszy dyrektor Muzeum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

- Historia naszego muzeum nie zaczęła się w 1975 roku. Sięga jeszcze czasów przedwojennych. Już wtedy starano się ocalić i udokumentować skarby duchowe i kulturowe naszej diecezji - podkreśla ks. Łukasz Trzciński, obecny dyrektor Muzeum Archidiecezji Lubelskiej.

Wieża Trynitarska - strażniczka czasu

Nie sposób mówić o Muzeum, nie wspominając Wieży Trynitarskiej - symbolu Lublina, z którym instytucja jest nierozerwalnie związana. Wzniesiona pod koniec XVII wieku jako część zabudowań jezuickich, zaczęła górować nad Starym Miastem już w XIX stuleciu, nadając mu niepowtarzalny charakter. Od 1978 roku to właśnie ona stała się główną siedzibą muzeum.

- Wieża Trynitarska to nie tylko punkt widokowy. To miejsce, w którym historia spotyka się ze sztuką. Zapraszamy do zwiedzania jej wnętrz i podziwiania panoramy miasta, która rozciąga się z tarasu widokowego - zachęca ks. Trzciński.

Wnętrza Wieży skrywają bogate zbiory sztuki sakralnej - od rzeźb, obrazów i tkanin liturgicznych po dzieła złotnicze i ceramikę. To jednak tylko fragment dziedzictwa, które Muzeum przechowuje. Dzięki współpracy z licznymi instytucjami, jak Muzeum Wsi Lubelskiej, Katolicki Uniwersytet Lubelski czy Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie, kolekcje są dostępne dla szerszej publiczności w różnych zakątkach Polski.

- Muzeum to nie tylko Wieża Trynitarska. To ponad dwa tysiące obiektów przechowywanych w naszych magazynach. Dzieła, które dziś można oglądać także w Skansenie w Lublinie czy w Ciechanowie - mówi ks. Trzciński.

Wśród najciekawszych eksponatów warto wymienić ceramikę huculską oraz unikatowe obrazy malowane na szkle - dzieła sztuki ludowej o wyjątkowym uroku. Wspomniana ceramika, choć wywodzi się z terenów dzisiejszej Ukrainy, doskonale wpisuje się w ideę ochrony wspólnego dziedzictwa kulturowego Europy Środkowo-Wschodniej.

Jubileuszowa wystawa "Od 50 lat w sercu miasta"

Z okazji jubileuszu przed Wieżą Trynitarską stanęła wyjątkowa wystawa plenerowa zatytułowana „Od 50 lat w sercu miasta”. Prezentuje ona nie tylko historię Muzeum, ale również archiwalne fotografie Wieży, dawnej pracowni konserwatorskiej i wydarzeń, które przez dekady budowały tożsamość instytucji.

- To opowieść o rozwoju. Muzeum miało swoje ekspozycje nie tylko w Wieży, ale też w skarbcu katedry, Domu na Podwalu czy w seminarium duchownym. Prężnie działała też pracownia konserwatorska, której działalność również przypominamy na tej wystawie - podkreśla ks. Trzciński.

Na jednej z ostatnich plansz wystawy odwiedzający mogą zobaczyć, jak dzięki współpracy z Akademią Sztuk Pięknych odnowiono część kolekcji i zmodernizowano muzealny magazyn. Już wkrótce będzie można także podziwiać ponad 80 zabytków z XVII i XVIII wieku w Ciechanowie, co tylko potwierdza żywotność i zasięg działalności instytucji. Muzeum Archidiecezji Lubelskiej to nie tylko miejsce przechowywania dzieł - to żywa przestrzeń dialogu kultury i duchowości. Choć zmieniły się czasy, forma ekspozycji i miejsce działania, nie zmieniła się misja: pielęgnowanie i udostępnianie bogatego dziedzictwa Kościoła i regionu.

- Zapraszamy nie tylko do zwiedzania Wieży Trynitarskiej, ale również do innych miejsc, gdzie można spotkać się z naszą historią. Bo to historia, która inspiruje - dodaje ks. Łukasz Trzciński.

Pięćdziesiąt lat minęło, ale duch muzeum wciąż trwa - tak samo czujny, jak Wieża, która przez stulecia patrzy na Lublin z góry.