Jak myślą zwierzęta?

Prof. Zbigniew Wróblewski, kierownik Katedry Filozofii Przyrody KUL zauważył, iż dyskusja nad umysłami zwierząt dobrze pokazuje, jak ścierają się ze sobą trzy obrazy świata: potoczny, naukowy i filozoficzny. - Od strony codziennej, potocznej wygląda to tak, że każdy, kto miał psa lub kota rozmawiał z nim. Ja przynajmniej ze swoim psem rozmawiam, nie sądzę jednak, że mi coś sensownego odpowie. To nasza potoczna skłonność do traktowania tych istot jako posiadających umysły, z którymi możemy się komunikować – mówił. Z kolei drugi obraz świata - to obraz naukowy. - Tu, upraszczając nieco starcie dwóch podstawowych strategii badawczych zachowań zwierzęcych – historyczne i aktualne podejście behawiorystyczne, oraz pewien nowy paradygmat, czyli etologia poznawcza, która postuluje istnienie umysłów zwierząt, wyjaśnianie zachowań zwierząt w oparciu o kategorie zdolności poznawczych. No i dochodzi jeszcze wymiar filozoficzny, metodologiczny. Dotyczy to także pierwszego poziomu, kwestii antropomorfizacji – analizował Wróblewski.

- W dyskusjach naukowych i potocznych pojawia się zarzut antropomorfizacji. Ten argument jest jak pałka, którą można zdzielić po głowie naukowca. Mit antropomorfizmu dobrze funkcjonuje. To wcale nie przypisywanie zwierzętom ludzkich cech, ale odnajdywanie u zwierząt i ludzi wspólnych cech. W wersji skrajnej mówi się, że nie ma żadnych podobieństw – precyzował.

Od 16 do 20 kwietnia na katolickim uniwersytecie w Lublinie odbywa się 60. Tydzień Filozoficzny. Od sześćdziesięciu już lat organizowany jest przez Koło Filozoficzne Studentów KUL. Główny temat to „Trzy obrazy świata. Potoczny, naukowy i filozoficzny”. - Punktem wyjścia tegorocznego Tygodnia Filozoficznego są właśnie pytania o relację między potocznym obrazem świata, a wiedzą naukową, a także o zasadność przypisywania prymatu obrazowi naukowemu.

W wydarzeniu uczestniczą najwybitniejsze umysły filozoficzne z całego kraju. Referaty i wykłady przygotowali także doktoranci i studenci filozofii KUL. Tydzień Filozoficzny zakończy tradycyjnie Ogólnopolski Konkurs Logiczny.

- Wiek XX był okresem intensywnego rozwoju nauk szczegółowych, których odkrycia odmieniły nasz sposób rozumienia świata. Zmiana ta niejednokrotnie polegała na odrzuceniu lub modyfikacji potocznie żywionych przekonań. Badania fizyczne zmieniły nasze wyobrażenie na temat struktury otaczającej nas rzeczywistości, biologia zrewidowała przeświadczenie o szczególnym miejscu człowieka w świecie, zaś psychologia dowiodła istnienia szeregu nieuświadomionych mechanizmów, od których zależy nasze codzienne poznanie – podkreślają organizatorzy 60. Tygodnia Filozoficznego.