Twórca Lubelskiej Szkoły Katolickiej Nauki Społecznej

Profesor Czesław Strzeszewski wpisał się w znacząco długi okres stuletniej historii KUL. Rozpoczął pracę na Uniwersytecie w 1932 roku. Swoją osobą wniósł do środowisko uniwersyteckie znakomite wykształcenie, chrześcijańsko-społeczną formację ideową i nietuzinkową osobowość.

Był z wykształcenia ekonomistą, odbył studia rolnicze i uzyskał stopnie naukowe z ekonomii w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie – doktora (1931) i doktora habilitowanego (1934). Jego wiedza teoretyczna w zakresie ekonomii była ugruntowana w praktyce gospodarczo-politycznej, gdyż przez lata zarządzał mniej lub bardziej bezpośrednio sporą posiadłością ziemską w rodzinnym Jarocinie. Na początku lat trzydziestych, po uzyskaniu doktoratu pracował też w Ministerstwie Rolnictwa i Reform Rolnych, zajmując się głównie kwestiami ekonomiki rolnictwa oraz przygotowywaniem i negocjowaniem międzynarodowych umów handlowych i celnych.

Wywodził się z zakorzenionej w polskiej i katolickiej tradycji rodziny ziemiańskiej, przy tym jego matka pochodziła z francuskiej rodziny de Sauvé, od kilku pokoleń zakorzenionej w Polsce. Z rodzinnego domu wyniósł chrześcijański system wartości oraz ugruntowaną na nich postawę obywatelską i gospodarność. W skład tego rodzinnego dziedzictwa wchodziła także znajomość języków m.in. francuskiego, niemieckiego i włoskiego, którą poszerzył o język angielski. Od najmłodszych lat bowiem, zakorzeniony w kulturze polskiej nosił w sobie doświadczenie życia w środowisku osób różnej narodowości i zróżnicowanym religijnie. Jego kolegami szkolnymi, a później współpracownikami byli Niemcy będący protestantami lub katolikami czy Żydzi wyznania mojżeszowego lub katolickiego.

Formację chrześcijańsko-społeczną zdobywał pod kierunkiem wybitnych duszpasterzy i świeckich działaczy. W latach młodzieńczych był członkiem, a później pełnił różne funkcje w organizacjach chrześcijańsko-społecznych, najdłużej w Stowarzyszeniu Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie”. W nich uczył się i upowszechniał styl funkcjonowania katolickiego działacza społecznego, dla którego – wbrew obiegowym stereotypom o polskim katolickim nacjonalizmie przedwojennym – wolność w obszarze religijnym, światopoglądowym, gospodarczym i politycznym jest podstawową wartością, szanującą pluralizm poglądów i swobodę działania stowarzyszeń skupiających osoby o różnych przekonaniach ideowych.

Czesław Strzeszewski był przekonanym personalistą, uznawał osobę ludzką za najwyższą wartość w porządku przyrodzonym, uwzględniając naturalnie jako relację podstawową jej odniesienie do Boga. Osobę odróżnia od innych istot żywych podobieństwo do Stwórcy wyrażające się w jej wolności i rozumności. Eksponował też cielesno-duchowy charakter człowieka, tłumaczący znaczenie potrzeb duchowych, intelektualnych, kulturowych i materialnych. Wyboru celów i sposobów ich realizacji człowiek dokonuje dzięki swojej racjonalności. Uważał, że wolność wyraża się w swobodzie działania i możliwości wyboru. Jednakże dokonywanie wyborów, a zwłaszcza sposobów ich realizacji jest faktycznie możliwe jedynie w warunkach wolności, w wymiarze społecznym, politycznym i gospodarczym. Najwięcej uwagi poświęcił wymiarowi gospodarczemu, jednak jako działanie człowieka, które jest nierozerwalnie połączone z aktywnością społeczną i polityczną. Także w perspektywie ekonomicznej uważał człowieka najwyższą wartość, podmiot wszelkich działań gospodarczych, a także ich główny cel. W tym kontekście podkreślał, że naturalnym dążeniem człowieka jest dobro osobowe człowieka, czyli możliwie największy rozwój jego osobowości. Za najlepszą definicję wolności osobowej człowieka uznał określenie: wolność to nieskrępowana możność rozwoju osobowości.